Na, maar ook al tijdens, een echtscheiding is het belangrijk om de erfrechtelijke situatie (opnieuw) te beoordelen. De scheiding heeft namelijk ingrijpende gevolgen voor zowel je persoonlijke als financiële situatie. Zeker als er kinderen zijn of een nieuwe partner, is het verstandig precies vast te leggen wat er moet gebeuren na je overlijden en de vererving niet over te laten aan de wet.
Check je eerder gemaakt testament in samenspraak met een notaris. Als dit oude testament niet meer aansluit op jouw wensen, kun je het laten wijzigen.
De volgende onderwerpen kunnen een rol spelen:
Tip 1: Herroepen oude testament en benoemen erfgenaam
Wanneer er in het verleden een testament is opgesteld, kunnen daarin keuzes staan waarbij de nalatenschap (deels) toekomt aan de ex-partner. Deze keuzes kunnen door de (naderende) scheiding ongewenst zijn. Bij het opstellen van een nieuw testament kun je bepalen dat alle eerdere testamenten komen te vervallen.
Tip 2: Erfstelling
Je kunt zelf bepalen wie de erfgenamen moeten zijn. Als er geen kinderen zijn, is er alle vrijheid om naar eigen inzicht erfgenamen te benoemen. Als er wel kinderen zijn, worden deze doorgaans tot erfgenaam benoemd. Er zijn echter ook mogelijkheden om (een van) de kinderen te onterven of de kinderen op een andere manier dan als erfgenaam in de nalatenschap te betrekken. Zeker als er een nieuwe partner is, kan op dat vlak behoefte zijn.
Tip 3: Tweetrapsmaking
Als je kind (kort) na jou zou komen te overlijden, kan zijn of haar erfdeel bij de ex-partner terecht komen. Dit is op te lossen door een zogenaamde 'tweetrapsmaking' op te nemen. Hiermee bepaal je dat het restant van jouw erfenis bij het overlijden van je kind aan iemand anders toekomt (bijvoorbeeld je andere kinderen). Hiermee kun je voorkomen dat je vermogen via je kinderen bij de ex-partner terecht komt.
Tip 4: Uitsluitingsclausule
In het testament kun je vastleggen dat de verkregen erfenis privé-vermogen blijft van de erfgenamen. Het hoeft dus niet te worden verdeeld bij een mogelijke (echt-)scheiding van een erfgenaam. De zogenaamde “koude kant” wordt hiermee bij een echtscheiding buiten de erfenis gehouden.
Tip 5: Executeursbenoeming
Benoem een executeur voor de afwikkeling van de nalatenschap. Deze kan bijvoorbeeld betalingen verrichten of bankrekeningen deblokkeren. Als je niet wilt dat je ex-partner de erfenis namens een minderjarig kind gaat afwikkelen, is het raadzaam om een executeur te benoemen.
Tip 6: Uitsluiten ouderlijk vruchtgenot ex-partner
Als er minderjarige kinderen zijn, hebben de ouders doorgaans het ouderlijk vruchtgenot van het vermogen van de kinderen. De vruchten (bijvoorbeeld de rente) van het vermogen komen aan de ouders toe. Als de kinderen van jou hebben geërfd, dan heeft de ex-partner via de kinderen dus ook het ouderlijk vruchtgenot van jouw erfenis. De vruchten van die erfenis komen dan aan de ex-partner toe. Dit is in een testament uit te sluiten.
Tip 7: Bewind
Er kan een bewindvoerder worden aangewezen. Deze voert het bewind over het vermogen van de kinderen. Hierdoor kunnen zij niet zelfstandig over het erfdeel beschikken. Belangrijke financiële beslissingen zullen hierdoor door de bewindvoerder en de rechthebbende samen genomen moeten worden. Het bewind eindigt op een door jou te bepalen leeftijd en kan dus ook voortduren als de kinderen meerderjarig zijn geworden. Door het aanwijzen van een bewindvoerder zal de ex-partner buitenspel worden gezet tijdens de minderjarigheid van de kinderen.
Tip 8: Voogdij
Na een echtscheiding dragen de ex-partners vaak gezamenlijk het ouderlijk gezag. Bij jouw overlijden zal de ex-partner als ouder het gezag voortzetten. Het benoemen van een voogd is dan niet noodzakelijk. Indien jij echter als laatste van jullie beiden komt te overlijden met achterlating van minderjarige kinderen, is het verstandig om in het testament een regeling te hebben getroffen, zoals het aanwijzen van een voogd.
Bovenstaande tips zijn enkele aandachtspunten die na, maar ook al tijdens een scheiding belangrijk zijn. Mijn advies is om contact op te nemen met een notaris die op dit terrein beschikt over alle expertise en jouw wensen goed kan verwoorden in een nieuw testament.
